انواع – روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

هنگامی که باکتریها درشرایطی مناسب قرار گیرند.که قادر به تکثیرو رشد باشند اصطلاحا گفته می شود. باکتری کشت داده شده است. که دراین مقاله با انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی آشنا می شوید. ازآنجا که میکروب یک موجود تک سلولی بوده و قادر است . کلیه اعمال حیاتی خود را مستقلا انجام دهد. بدون آنکه نیاز به سلول دیگری داشته باشد. این اصل بیانگرآن است که میکروب ها هم احتیاج به غذا و آب و مواد آلی و معدنی دارند. محیطی مغزی که حاوی کلیه احتیاجات یک میکروب اعم از مواد غذایی و عناصر و غیره باشد . که موجب رشد آن میکروب شود را اصطلاحا محیط کشت میکروبی می گویند.

این محیط کشت می تواند بصورت دست ساز بوده.  یا به طورطبیعی یعنی داخل سلول های بدن یک جانور باشد.که با انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی آشنا می شوید. خون بهترین محیط برای رشد یک باکتری می باشد. خون تمام احتیاجات یک باکتری اعم از اکسیژن ،مواد مغذی،Ph مناسب،درجه حرارت لازم و غیره رابرای یک باکتری فراهم می کند. میکروب ها را می توان بر روی محیط ها و در ظروف مختلف کشت داد. که انتخاب کشت بستگی به نوع کشت دارد. مثلا در کشت هایی که محیط آن مایع است ظروف کشت لوله ای می باشد. محیط های جامد (آگاردار) هم در پلیت و هم در لوله کشت داده می شوند.

بیشترمحیط های کشت که درپلیت مصرف می شوند. محیط های کشت عمومی هستند . که اساسا برای تهیه مواد غذایی لازم جهت رشد باکتری ساخته شده اند. بعضی مواقع این محیط های کشت عمومی را با اضافه کردن اجزای مغذی که موجب افزایش سریع رشد ارگانیسمهای سخت رشد می شوند. غنی می کنند. ماهیت این مواد مغذی چنان است . که نمی توان آنها را همراه با محیط اصلی سترون کرد. بلکه باید بعد از اتوکلاو شدن محیط بطور سترون این مواد اضافه شوند. نمونه هایی از این موادمغذی عبارتند از : شیربی چربی،خون گوسفند،زرده تخم مرغ و…

توضیح و روش انجام آزمایش در انواع – روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

محیط های کشت انتخابی:

بعضی از مواد مغذی دارای یک عامل انتخابی هستند. که ویژه جداسازی یا کشت گروه خاصی از میکروبهاست.عامل انتخابی در  انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی است .که معمولا با جلوگیری از رشد ارگانیسمهای نامطلوب عمل می کند. از این راه موجب رشد شدیدتر ارگانیسمهای مطلوب می شوند. وقتی عامل انتخابی به محیط کشت اضافه می شود. در این صورت محیط کشت را انتخابی می گویند. بعنوان مثال،سدیم کلرید آگار برای استافیلوکوکها انتخابی است.

محیط های افتراقی:

محیطهای کشت افتراقی اجزایی دارند .که موجب می شوند. برخی از ارگانیسمها در مقایسه با باکتری های دیگری که در همان محیط کشت رشد می کنند. به شکل متفاوتی ظاهر شوند. مثلا بعضی از باکتریها خاصیت همولیزدارند. بدین معنا که تولید آنزیم همولیزین می کنند . که این آنزیم در محیط آگار خون دار باعث پاره شده(لیزشدن)گلبولهای قرمزشده و کلنی آن در محیط کشت به رنگ روشن دیده می شود. این همولیز ممکن است ناقص و یا کامل باشند.

مجموعه ای از انواع – روش محیط کشت درمیکروبیولوژی از باکتریها که در روی محیط کشت کنارهم رشد می کنند . براثر رشد و تکثیر، تشکیل نقاط برجسته ای روی محیط کشت می دهند. که اندازه آنها متفاوت بوده و بستگی محیط کشت و میزان رشد و تکثیر باکتری و…دارد. این مجموعه نقاط را کلنی(پرگنه) می نامند. سایرمحیطهای افتراقی اغلب دارای یک معرفPh هستند. مثلا محیط آگارآهن دار 3قندی(TSl) ازاین نوع می باشد.

محیط های غنی کننده :  

این محیطها معمولا در مواردی بکار می روند. که تعدادمیکروبهای مورد جستجو در نمونه غذایی کم بوده . یا بعلت وجود زیاد میکروب های دیگرجدا کردن آن با اشکال مواجه است. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی  امکان رشد برای میکروبها را ازنظر Ph و مواد غذایی فراهم می سازد.

محیط کشت کامل :

این محیط کلیه مواد لازم برای رشد باکتریها را دارد.. و فاقد مواد ضدمیکروبی است و حدود 80% از باکتریها میتوانند در آن رشد کنند. این محیط ها فاقد هر گونه مهار کننده و اندیکاتور بوده. لذا با رشد میکروبهای مختلف بر روی آن هیچگونه تغییر رنگی مشاهده نمی شود. در این میان محیط P.C.A (پلیت کانت آگار) درمقایسه با N.A (نوترینت آگار) از کیفیت مغذی بالاتری برخوردار بوده و برای رشد میکروبها مناسب تر می باشد.

محیط های کشت جامد بعلت دارا بودن آگار در ترکیب خود بصورت جامد می باشند.

آگارچیست ؟ یک نوع آلگ دریایی می باشد .که برخلاف زلاتین می تواند حرارت 37درجه که برای رشد تمام باکتریهای بیماری زای انسان مناسب است را تحمل نماید. و هیچ میکروبی نمیتواند آنرا ذوب و هضم نماید. آگار ساختمان پلی ساکاریدی دارد. که بوسیله تعدادی از جلبکهای دریایی ساخته می شوند . نقطه ذوب آن 95درجه و نقطه انجماد آن حدود 43درجه سانتیگراد است.

انواع کشت باکتری

• کشت باکتری در محیط کشت مایع (براث)
• کشت باکتری در محیط کشت جامد(آگار)

روش کشت باکتری در محیط کشت مایع :

• 1-ابتدا یک آنس برداشته و آنرا در دست راست بگیرید.
• بعد آنرا روی شعله کاملا سترون کنید و بگذارید تا سرد شود.
• 2-محیط حاوی باکتری (لوله یاپلیت)را در دست چپ بگیرید.
• و درب آنرا با دست راست در کنارشعله بازکنیددقت کنید.
• . که درب محیط کشت را روی میز کار خود نگذارید.
• 3-اگرمحیط کشت در لوله است دهانه آنرا چندبار از روی شعله عبور دهید.
• تا سترون شود. همچنین درب لوله را بیش از حد باز نگه ندارید.
• 4-نوک آنس را وارد محیط کرده ویک لوپ از آنرا بردارید .
• منظور از لوپ سوزن کشت بانوک حلقه ای است.
• 5-دهانه لوله را مجددا با شعله سترون کرده و درب آنرا بگذارید.
• و محیط کشت را درجای خود قرار دهید.
• 6-لوله حاوی محیط کشت را در دست چپ بگیرید .
• و نوک آنس آلوده به باکتری مورد نظر را داخل محیط فروبرده و به آرامی تکان دهید.
• تا میکروبها در محیط پخش شوند.
• 7-در مواردی که میکروب را از پلیت (محیط کشت جامد)برمی دارید.
• با نوک آنس کمی از پرگنه را برداشته و با رعایت مواردی که گفته شد.
• آنرا داخل محیط مایع فرو برده وبه آرامی هم بزنید تا همگن شود.
• 8-دهانه لوله حاوی محیط کشت جدید را باشعله سترون کرده.
• و درب آنرا بگذارید و آنرا در داخل انکوباتور قرار دهید.
• 9-نوک آنس را مجددا با شعله استریل کرده و در جای خود قرار دهید.

روش کشت باکتری در محیط جامد :

• محیط کشت جامد به دوصورت وجود دارد: 1- محیط کشت جامد در لوله 2- محیط کشت جامد در پلیت
• درلوله به دو صورت عمودی (Stab Culture) و شیبدار(Slant Culture) دیده می شود.که هرکدام از آنها روش کشت خاص خود را دارند.

روش کشت عمقی در لوله :

در این حالت محیط کشت آگار دار(جامد) رابا حفظ شرایط استریل در.حالت مذاب داخل لوله های آزمایش استریل ریخته و به حالت عمودی آنرا در یک جای ساکن قرار دهید .تا سرد شود در این حالت با آنس نوک تیز استریل شده در کنار شعله از پرگنه باکتری مقداری را برداشته.و آنرا بصورت عمودی در مرکز این محیط تا انتها فرو برده. و بدون هیچگونه تغییر حالتی آنرا از همان مسیر خارج کنید. بعد لوله را در انکوباتور قرار دهید.این روش کشت دارای خصوصیاتی می باشد، و آن اینست که هنگامی که نوک آنس را در محیط فرو می برید، .درابتدای ورود آنس به محیط تراکم باکتری زیاد است.

  به ترتیب که به عمق محیط فرو می رود ،از تعداد باکتری هاکاسته می شودتا به انتهای لوله که می رسد .تراکم باکتری به حداقل می رسد.از طرفی در انتهای محیط کشت لوله اکسیژن کمتر از قسمت سطحی آن است .و باکتریها به ترتیبی با تراکمی که وارد محیط شده اند براساس نیاز با اکسیژن ،(هوازی یا بی هوازی بودن)در محیط، رشد متفاوتی دارند یعنی اگر باکتری هوازی باشد رشد آن در قسمت سطحی بیشتر است و اگربی هوازی باشد رشدآن در قسمت عمقی بیشتر می شود.

تست کرونا در منزل

روش کشت در سطح شیبدار لوله

در اینحالت محیط کشت آگار دار استریل را در لوله های استریل شده .ریخته و قبل از سرد شدن آنها را به حالت شیبدار قرار می دهند تا سرد شوند.در این حالت با آنس نوک تیز با حفظ شرایط استریل از پرگنه باکتری برداشته . ودر کنار شعله نوک آنس را ابتدا به صورت عمودی وارد قسمت عمودی محیط کشت کرده بعد به آرامی آنرا از همان مسیر خارج کرده و بدون اینکه نوک آنس از محیط جدا شود آنرا آنرا به حالت زیگزاک روی سطح شیبدار بکشید.

این روش هم خصوصیات بسیار زیادی از جهت تشخیص سویه های باکتری دارد. و اطلاعاتی در مورد هوازی یا بی هوازی بودن آنها و همچنین خصوصیات منحصر به فرد باکتریها به ما می دهد. مثلا ممکن است در کشت یک نوع باکتری،رنگ قسمت عمودی محیط کشت تغییر کند. که نشانگر بی هوازی یا بی هوازی اختیاری بودن باکتری است.که بعدا در تست های اختصاصی دیگر را روی آن انجام می دهیم.

یامثلا باکتریها فقط در قسمت شیبدار رشد می کنند. و رنگ آن قسمت تغییر می کند .که پی به هوازی بودن آن می بریم.روش دیگر کشت روی این محیط از محیط مایع می باشد. که یک لپ از کشت مایع باکتریایی برداشته و در سطح شیبدار به صورت زیگزاک می کشید و کشت می دهید.

روش تهیه محیط های کشت در انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

مطابق دستور کارخانه سازنده و با توجه به بروشورالصاقی روی آن می توان . مقدار لازم از محیط کشت که بصورت پودری می باشد. را برداشته و با مقدار توصیه شده آب مقطر در داخل ارلن مخلوط کنید  بعد آنرا با توجه به دستور کارخانه اگرلازم بود روی شعله قرار داده تا براثر حرارت شفاف شود . که البته در بعضی از محیطها نیازی به این کار نیست.

بعد آنرا در اتوکلاو قرار داده و به مدت 15 دقیقه در دمای 121 درجه سانتیگراد قرارمی دهید. تا استریل شود.بعضی از محیط کشت که به دمای بالا حساس می باشند. در اتوکلاو قرار نمی گیرند.  این مسئله را کارخانه سازنده حتما به آنها ذکر کرده  است. بعد از اتوکلاو گذاری محیط کشت آگار دار داخل ارلن سفت می شود .و برای استفاده از آنها باید دوباره حرارت داده شوند   ولی محیطهای کشت مایع به شکل مایع باقی می مانند و آماده مصرف هستند.

روش تهیه محیط پیش ریخته در انواع – روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

بعد از تهیه محیط کشت که قبلا توضیح داده شد. برای تهیه محیط پیش ریخته باید از محیطهای آگار دار (جامد)استفاده نمود. به ترتیب که ابتدا ارلن حاوی محیط کشت را روی شعله قراردهید . تاکاملا مذاب شود بعد تا زمانی که دمای آن به حدود 45 درجه سانتیگراد برسد صبر می کنید . چون اگر دمای آن بالاتر باشد بخار زیادی روی درب پلیت جمع می شود.

بعد از رسیدن به دمای مطلوب در کنار شعله و باحفظ موازین استریل ازمحیط کشت. به مقدار 15 تا 20 سی سی در پلیتهای استریل می ریزید .و بعد درب آن را گذاشته و در یک جای ساکن می گذارید . تا سرد شوند .

کشت درپلیت: به سه روش قابل انجام است.

• کشت خطی
•  سطحی
• آمیخته یا پورپلیت

در انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی هم نیاز به تهیه سوسپانسیون از باکتری می باشد. یعنی باید از باکتری مورد نظر در محیط مایع رقت معینی را تهیه نموده . بعد به میزان 1 سی سی از آنرا در کف پلیت استریل ریخته . سپس از محیط کشت مورد نظر که قبلا استریل شده و حرارت آن به حدود . 45 درجه سانتیگراد رسیده به میزان 15-20 سی سی به آن اضافه نمائید.

خرید و فروش

شما می توانید جهت خرید – فروش محیط کشت و انواع – روش محیط کشت درمیکروبیولوژی و استعلام قیمت با تلفن های مستقیم بخش فروش شرکت شیمی کهن تماس گرفته و با کارشناسان فروش در ارتباط باشید،.یا از طریق کانال واتساپ شرکت نام محصول و مقدار نیاز خود را ارسال،تا در کمترین زمان پاسخ استعلام خود را دریافت نمائید.